Superheldinnen

Heb je hem al gezien? Of moet ik haar zeggen? Captain Marvel is het nieuwe Hollywood rolmodel voor vrouwen. Nadat DC Wonder Woman uitbracht, kon Marvel niet achterblijven met een powervrouw in de hoofdrol. Ik heb de film afgelopen weekend bekeken. Ik ging er niet naartoe om een rolmodel te vinden. Sterker nog ik ging als superheldennerd samen met een nog grotere superheldennerd naar toe, maar compleet empowered kwam ik de bioscoop weer uit. Hier lees je waarom ik Captain Marvel zo’n heldin vind. Pas op voor de vele spoilers!

Vooraf een leuk weetje: She-Hulk was altijd mijn favoriete superheldin. Alles aan haar is tof. Ze is slim, succesvol en sterk. Ze is zelfs literair interessant. Het enige jammere aan dit karakter is dat ze Meisjeshulk heet, een afgeleide van haar mannelijke neef Hulk. Een echt grote ster in het Marvel Universe is ze helaas nooit geworden.

Dat is totaal anders voor Carol Danvers oftewel Captain Marvel. Hoewel ze in de strip pas later de krachten van de mannelijke Captain Marvel overgedragen krijgt, is zij in de film meteen al the one and only. Ik denk dat ontzettend veel vrouwen zich in haar kunnen herkennen en dit is waarom.

Ze is zichzelf kwijtgeraakt. Letterlijk wel te verstaan. Na een ongeluk is haar herinneringen van haar leven op aarde kwijt. In dromen komen er flarden terug, maar ze wordt er geen wijs uit. Tot de zogenaamde boefjes in haar geheugen duiken en er meer beelden terugkomen. Eenmaal terug op aarde vindt ze genoeg aanknopingspunten om haar leven voor het ongeluk te herinneren/reconstrueren. Dan ontdekt ze de leugen waar ze sinds haar ongeluk in leeft.

Haar best was nooit goed genoeg. In de flarden die we uit haar verleden zien, ontdekken we dat Carol als kin en als jonge vrouw nooit goed genoeg was. Dat ze niet mocht karten, omdat ze een meisje was. Dat ze nooit een goede soldaat zou zijn, omdat ze vrouw was. We zien haar meermaals verslagen op de grond liggen, maar altijd staat ze op. Tot haar best – als ze haar ware kracht ontdekt – de wereld redt.

Ze is klein gehouden. Voor ze die ware, ongelooflijke kracht ontdekt en Captain Marvel wordt, wordt Carol letterlijk en figuurlijk klein gehouden. De Kree – een buitenaards volk waarmee ze na haar ongeluk samenleeft – heeft een chip in haar nek aangebracht om haar kracht te beperken. Ze laten Carol geloven dat die chip haar juist speciale krachten geeft. Onder het mom van “what is given, can be taken away” traint Carol om een ware Kree-strijder te zijn. Dat ze grappig, emotioneel en eigenwijs (zeg gerust subversief) is, past niet in het plaatje. Ze probeert zich te conformeren. Komen deze eigenschappen te sterk naar voren, dan wordt gedreigd met het afnemen van haar krachten. Degenen die haar onderdrukken, vertellen haar dat ze het aan hen te danken heeft dat ze als mens zo boven zichzelf is uitgestegen en tegelijk dat ze niet zo sterk is als ze denkt. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar hiervan krijg ik nou een vieze smaak in mij mond.

Ze maakt zich los uit het systeem. Als ze de ware aard van de Kree ontdekt, wil ze niks meer met hen te maken hebben. Als de Kree haar via de chip opnieuw proberen te onderdrukken, laat Carol zich niet meer temmen. Vanuit het diepste van haar wezen verzet ze zich en weet de de chip te breken. Pas dan wordt duidelijk hoe krachtig ze echt is. Wat een krachtige metafoor is dit. Door het breken van je ketens, worden wie je werkelijk bent.

Ze kiest haar eigen weg. Carol rukt zich niet alleen los uit de greep van de Kree. Ze besluit de strijd met hen aan te gaan, zodat anderen niet meer te lijden hebben onder het regime van de Kree.

Wat voor Captain Marvel geldt, geldt ook voor ons. Er zijn zoveel vrouwen die te horen hebben gekregen dat ze niet goed genoeg zijn, dat ze iets niet kunnen omdat ze van het “zwakke geslacht” zijn. En nog erger, dat dit een kernovertuiging is geworden, waardoor deze vrouwen gestopt zijn hun dromen na te jagen of überhaupt te dromen. Er zijn ook genoeg mensen die een foto van zichzelf zien uit hun jeugd, van vroeger, maar die lach, die idealen, die persoon niet meer herkennen. En die zich afvragen waar dat meisje (of die jongen) is gebleven. En er zijn meer dan genoeg vrouwen die leven of werken in omstandigheden waarin zij onderdrukt worden of waarin zij zich ten koste van zichzelf moeten aanpassen aan de heersende moraal. Omdat het een men’s world is, mogen zij niet meer vragen of voelen. Zij moeten zich aanpassen, harder worden, meer druk verdragen en zichzelf vergeten. En daar moet je dan nog dankbaar voor zijn ook.

Als de meisjes en vrouwen die dit herkennen, die zich in Carol Danvers herkennen, ook de kracht vinden om zich los te maken uit de verstikking, uit die kleinerende omstandigheden, hun eigen leven (leren) vormgeven en vanuit hun volle potentieel gaan leven, dan doet deze film waarvoor hij bedoeld is. Captain Marvel laat zien dat er niks zwaks is aan vrouwen, ook niet als je emotioneel bent, ook niet als je iets niet kunt wat mannen wel kunnen of mogen. En daarmee is zij een prachtig rolmodel.